به نقل از «قدس آنلاین»

جان‌بخشی همیشگی به گل

تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۲۸۷۶۱

او گل و بوته و گل و مرغ را محصور در تذهیب‌های ظریف روی جلدهای کتب قدیمی و قاب‌های آینه نشانده و چهره آدم‌ها را روی بوم نقاشی آورده است. به موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی و بنیاد پژوهش‌ها که سر بزنید، می‌توانید از نزدیک لطافت و زیبایی آثارش را ببینید.

 زاده جنوب خراسان

فروردین ۱۳۰۱ خورشیدی در روستایی حوالی بیرجند پسری به دنیا آمد که محمدعیسی نام گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خشکسالی‌های مکرر اما چند سال بعد عیسی و خانواده‌ کشاورزش را مجبور به کوچ از دل کویر خراسان کرد. هرچه از زندگی داشتند را روی کولشان گذاشتند و به امیدی راهی مشهد شدند. خواهرش این راه را تاب نیاورد و به مشهد نرسیده، آبله جانش را گرفت. پدرش هم غربت بیشتر را به جان خرید و برای پیدا کردن کار به کشورِ سردِ همسایه شمالی رفت تا لقمه نانی سر سفره خانواده بفرستد؛ اما اجل به او مهلت برنگشت نداد تا دوباره زن و فرزند را ببیند. هفت ساله که بود کنار مادرش در کارگاه قالی‌بافی عمو اغلی شروع به کار کرد؛ اما این دوران هم با مرگ مادرش، شروع نشده تمام شد. سایه مادر هم که از سرش رفت، آفتاب یتیمی سوزان‌تر از پیش بر سرش تابید و سایه‌ساری جز مدرسه شبانه‌روزی در مشهد نیافت. آنجا بود که یادگیری علم و هنر را نزد اساتید زمانه خود آغاز کرد. یکی از این اساتید، محمدرضا بروسان قزلباش، استاد بزرگ هنر نقاشی در خراسان آن روزها که سالیان طولانی در افغانستان و ایران کار کرده بود، اصول اولیه نقاشی، هنر تذهیب و گل و مرغ را به بهترین نحو به او و دوستش محمد هاشم ظریف تبریزیان آموخت.

شاگردی که استاد شد

عیسی در ۱۸سالگی به پیشنهاد استادش به استخدام کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی درآمد. این شاگرد مستعد هنر، روزهای آغازین را کنار دست استادش، قزلباش، مشق هنر کرده و در تکمیل آثارش او را یاری می‌کرد. مدتی بعد که مهارتش به حد مطلوبی رسید، استاد به او پیشنهاد داد از آثار بزرگانی چون لطفعلی خان شیرازی، محمدعلی شیرازی و علی اشرف که هنر تذهیبشان زینت‌بخش آثار خطی و کتب نفیس آستان قدس بود، کپی‌برداری کند؛ اما آلفته که در راه یادگیری هنر بسیار پرتلاش بود، آن‌قدر پیوسته و مصمم کار کرد تا روزگاری رسید که این شاگرد کوشا، خودش استادی کارآمد در ساخت قلمدان، جلدهای روغنی و تذهیب، صورت‌سازی و نگارگری گل‌وبته شد.

حاصل سال‌های طولانی کاری او در کتابخانه آستان قدس رضوی، مرمت و بازپیرایی قرآن‌های قدیمی و کتب خطی بود که وقتی رنگ تذهیب‌های ظریف آلفته به جانشان نشست، هرکدامشان به یک اثر هنری تبدیل شدند. دیگر یادگار سال‌های حضورش در کتابخانه، آلبوم نقاشی ارزشمندی از تصویر نایب‌التولیه‌های آستان قدس است.

وقتی از کار و نقاشی و تذهیب فارغ می‌شد، باز هم اوقاتش را با هنری دیگر یعنی عکاسی پر می‌کرد. آلفته به شغلش عشق می‌ورزید چراکه کارش با هنر درآمیخته بود. همکارانش هم از او به عنوان انسانی صدیق و باحوصله، بسیار مؤدب، مهربان و شوخ طبع یاد می‌کردند.

زینت‌بخش برخی از موزه‌های جهان

در آثارش از راه و رسم پیشینیان تبعیت می‌کرد، اما کمی نوگرایی هم چاشنی کارش بود. هنگام نقاشی عادت به طراحی قبلی نداشت و طرح و نقش‌ها را نو به نو از ذهنش روانه کاغذها، جلد کتاب و یا قلمدان کرده و آن‌ها را رنگ می‌کرد. با دستان هنرمندش جزئیات و ظرایف کار را با آبرنگ مشخص می‌کرد و سایه روشن می‌زد. خودش تذهیب‌کار بود و آخر سر، هنرش را تمام و کمال خرج حواشی اثر می‌کرد. این شیوه کار، متفاوت از هنرمندان معاصرش بود و در نتیجه توجهات زیادی را به سمت آثارش جلب کرد. شهرت ظرافت و دقت نقاشی‌های او به جایی رسید که برخی عتیقه‌فروشان تهرانی برای خرید تابلوهای او به مشهد می‌آمدند. نخستین اثر مستقل آلفته تذهیب نسخه خطی مثنوی معنوی مولانا بود. او شخصیت‌های مختلف کشوری زیادی را در قاب تصویر کشید.

برخی از این نقاشی‌ها در کنار دیگر آثارش هم اکنون در موزه آستان قدس و بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و تعدادی نیز زینت‌بخش دیوار خانه‌های خاندان‌های بزرگ مشهد و ایران است.

آلفته نقاشی گل‌ و بته را که یادگاری از دوران صفوی و در حال فراموشی بود، دوباره در خراسان زنده کرد. او غیر از شیوه نقاشی گل و مرغ، در نقاشی آبرنگ، تذهیب، جلدسازی، جلد روغنی و قاب آینه نیز ماهرانه هنرنمایی می‌کرد. برخی از آثار نفیسش هم اکنون در خارج از مرزهای ایران زمین، در موزه‌های مهم جهان مانند موزه شیکاگو خودنمایی می‌کنند. آلفته با این آثار چشم‌نواز که در نهایت دقت و ظرافت کشیده شده بود، در نمایشگاه‌های بسیاری شرکت و جوایز گوناگونی را هم دریافت کرد.

آرمیده در حرم مطهر

استاد آلفته پس از ۳۵ سال خدمت در آستان قدس رضوی بازنشسته شد اما خانه‌نشین نشد. هنوز مدت کوتاهی از بازنشستگی‌اش نگذشته بود که پس از تأسیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در سال ۱۳۶۳ شمسی دوباره دعوت به کار شد. در طول هفت سالی که در آنجا خلق هنر می‌کرد، مجموعه آثاری آفرید که جزو بهترین و زیباترین کارهای او هستند و اکنون اغلب آن‌ها در این مجموعه و موزه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شوند.

این نگارگر خراسانی در اواخر عمر عنوان درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. آلفته که خود استاد چیره‌دستی شده بود، حدود سال۱۳۵۵ در مرکز آموزش هنرهای تجسمی اداره کل فرهنگ و هنر خراسان، علاقه‌مندان به هنر نقاشی آبرنگ را آموزش می‌داد. او در طول سالیان تدریسش، هنرآموزان زیادی را تربیت کرد، به‌نحوی که بیشتر نقاشان عصر حاضر مشهد مدتی از محضرش بهره بردند. برخی از شاگردانش جا پای استاد گذاشته و در جشنواره‌های هنرهای تجسمی رتبه‌های اول و دوم را در ایران بدست آوردند.

مرداد ۱۳۷۰ آخرین روزهایی بود که قلم و رنگ به دست گرفت و نقش و نگار خلق کرد. بیماری مهلتش نداد و حالا دو اثر نیمه‌تمام از او به جا مانده است که یکی در گنجینه قرآن و نفایس و دیگری در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است. استاد عیسی آلفته ساعت ۵ صبح ۲۱ مرداد ۱۳۷۰ در بخش اورژانس بیمارستان قائم(عج)، به علت از کار افتادن کلیه‌هایش چشم‌هایش را بر جهان بست و پیکرش در جوار حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) در صحن قدس حرم مطهر به خاک سپرده شد.

زهرا زنگنه

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: حرم مطهر امام رضا ع کتابخانه آستان قدس رضوی هنر اسلامی آستان قدس رضوی بنیاد پژوهش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۲۸۷۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داداش زاده: عالیشاه پرسپولیس را با اخراج کودکانه خود ۱۰ نفره کرد/استقلال بضاعتی بیش از این ندارد

بهزاد داداش زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا، در خصوص توقف پرسپولیس مقابل سپاهان و از بین رفتن فرصت صعود به صدر جدول در روز تساوی استقلال اظهار کرد: بار‌ها رخ داده که در روزی که استقلال امتیاز از دست داده و پرسپولیس می‌توانسته بالاتر از این در جدول رده‌بندی قرار بگیرد این فرصت طلایی به سادگی از دست رفته است. نظیر این اتفاق برای استقلال هم رخ داده و این تیم هم نتوانسته برنده باشد. استرسی بر تیم حاکم می‌شود که عملاً مانع از آن می‌شود تا بازی همیشگی تیم ارائه شود. برابر سپاهان باز هم اتفاقی که نباید تکرار شد و پرسپولیس بدون برنامه بازی کرد و بازیکنان نتوانستند بازی همیشگی خود را انجام دهند.

عالیشاه پرسپولیس را با اخراج کودکانه خود ۱۰ نفره کرد

وی ادامه داد: استرس زیادی که در تیم دیدیم نگذاشت تا پرسپولیس بازی همیشگی خود را در زمین نشان دهد. از ابتدای بازی مشخص بود پرسپولیس به تساوی می‌رسد. شتاب زدگی، تک‌روی، دوری از کار تیمی، اضطراب و بی‌دقتی را حس کردیم. برنامه‌ای که بخواهد تیم را به گل برساند به درستی پیگیری نشد و هر چه بازی رو به جلو رفت شاهد افت کیفیت مسابقه بودیم. از طرفی اتفاقی که امید عالیشاه رقم زد و تیم را با اخراج کودکانه خود ۱۰ نفره کرد. سپاهان برنامه داشت تا روی تمرکز تیم کار کند و آرامش پرسپولیس را به هم بریزد که به این هدف رسید، عالیشاه که کاپیتان تیم است اخراج بچه‌گانه‌ای شد. مساوی نتیجه عادلانه‌ای بود وقتی هفته‌های آینده کار برای پرسپولیس سخت‌تر خواهد شد. اینکه برابر تیم‌هایی بازی دارد که پایین جدولی هستند کار دشوارتری است، چون این تیم‌ها برای بقا می‌جنگند.

استقلال بضاعتی بیش از این ندارد

بازیکن سابق پرسپولیس افزود: برای استقلال هم بهترین فرصت بود تا برنده باشد. اگر استقلال و پرسپولیس این هفته برنده می‌شدند در هفته‌های بعدی بازی‌ها را با شرایط متفاوتی برگزار می‌کردند. هر دو تیم کار سختی دارند و تیمی برنده این ماراتن است که دچار اشتباه کمتری شود. استقلال بضاعتی بیش از این ندارد که برد‌های اقتصادی کسب کند ولی تیم‌هایی که برابر استقلال قرار می‌گیرند هم تمامی روزنه‌های خود را می‌بندند. آنها می‌دانند استقلال با ضربات ایستگاهی به گل می‌رسد و برای همین خطای بی مورد نمی‌کنند و روی توپ‌های ارسالی بلند هم کار خواهند کرد. 

نمی‌توان قهرمان را پیش‌بینی کرد 

داداش زاده تأکید کرد: ضمن اینکه به خاطر اختلافاتی که منجر به برکناری مدیرعامل شده و همچنین تغییر نام این باشگاه، انگیزه و انرژی اول فصل را ندارد. تمامی این مسائل از لحاظ روحی و روانی روی بازیکن تأثیر می‌گذارد. استقلال برابر تراکتور آرامش همیشگی را نداشت و همانند یک تیم محلی بازی می‌کرد. به نظرم پرسپولیس هنوز هم شخصیت قهرمانی را دارد. صلابت لازم در این تیم دیده می‌شود. نمی‌توان قهرمان را پیش‌بینی کرد و لذت لیگ برتر به این است که تعیین قهرمان به درازا می‌کشد و جذابیت مسابقات ادامه دارد. لذت این است که در هفته پایانی پرسپولیس در آزادی و استقلال در قزوین برای قهرمانی می‌جنگند.

انتهای پیام/